تحلیل ساختار براتهای دیوانی دوره قاجار

ساخت وبلاگ
چکیده
برات دیوانی سندی بود که از سوی دولت به­منظور پرداخت مواجب و دیگر هزینه­ها صادر می­شد. اهمیت برات زمانی مشخص می­شود که بدانیم در دورۀ قاجاریه اغلب پرداخت­های دولت به کارکنان کشوری و لشکری و به­طورکلی، اغلب پرداخت هزینه­ها در تمام امور دولتی به­وسیلۀ این سند انجام می­گرفت. بر این اساس، این سند می­تواند منبع مهمی برای نگارش تاریخ اقتصادی باشد. با وجود اهمیت برات­های دیوانی، تاکنون هیچ پژوهش مستقلی برای شناخت آن صورت نگرفته است. یکی از دلایل این بی­توجهی می­تواند ساختار پیچیده و مبهم این سند تاریخی باشد.
هدف:این پژوهش با هدف بررسی و شناخت برات­های دیوانی دورۀ قاجار سعی دارد ساختار ظاهری و محتوایی این نوع سند را بررسی کند.
روش/ رویکرد پژوهش:در این پژوهش منابع کتابخانه­ای و 100 برات دیوانی از آرشیوهای اسناد تاریخی با روش توصیفی- تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته­اند.
  
 یافته­ها و نتایج:  براساس یافته­های این پژوهش، این سند دارای 54 نوع مختلف است که همۀ آنها در ظاهر و محتوا ساختاری نزدیک به هم دارند. در ساختار ظاهری استفاده از خط سیاق، فشرده­نویسی و فاصلۀ بین ارکان با هدف جلوگیری از هرگونه دست بردن در ارقام بارز بود و ساختار محتوایی آن نیز براساس دستورالعمل مستوفیان شکل گرفته است و تمامی برات­های دیوانی بررسی شده سوای موضوع(پرداخت مواجب، انعام، و مانند آن)، صادرکننده(برات­کِش)، پرداخت­کننده(برات­گیر)، و دریافت­کننده مبلغ(برات­دار) ساختاری ثابت دارند.
کلیدواژگان

؛ ؛ ؛ ؛ ؛   

 ، زمستان 1394، صفحه 6-31        
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسندگان
؛
1کارشناس ارشد اسناد و مدارک تاریخی دانشگاه تهران

2دانشجوی دورة دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی 

لینک دانلود مقاله: 

نوشته شده توسط امین محمدی در 17:55 |  لینک ثابت   • 

نقد «گنجینه اسناد بنیاد ایران‌شناسی»...
ما را در سایت نقد «گنجینه اسناد بنیاد ایران‌شناسی» دنبال می کنید

برچسب : براتهای, نویسنده : historicaldocuments بازدید : 216 تاريخ : پنجشنبه 25 آبان 1396 ساعت: 18:36